THƯ GỬI ANH CHỊ EM GIÁO CHỨC CÔNG GIÁO NHÂN NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20.11.2022

ỦY BAN GIÁO DỤC CÔNG GIÁO
trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam

THƯ GỬI ANH CHỊ EM GIÁO CHỨC CÔNG GIÁO
NHÂN NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20.11.2022

Kính gửi Quý Thầy Cô giáo,

Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới lần thứ 16 đang diễn ra với chủ đề “Hướng đến một Hội Thánh hiệp hành: Hiệp thông - Tham gia - Sứ vụ”. Nét đặc trưng mà sự kiện trọng đại này muốn nhắm tới, đó là tính “Hiệp Hành” trong Giáo Hội, được mô tả qua ý nghĩa thật vắn tắt của từ ngữ: cùng nhau bước đi.

Khi liên kết một chút kinh nghiệm mục vụ về giáo dục với tập sách “Cẩm nang cho Thượng Hội Đồng Giám Mục về tính Hiệp hành”, tôi cảm nhận được rằng Giáo dục Kitô giáo, một tinh thần giáo dục mà chúng ta đang theo đuổi, “nhằm giúp con người biết cách thờ phượng Thiên Chúa Cha trong tinh thần và chân lý…, cũng như huấn luyện họ biết sống theo con người mới trong công bình và thánh thiện của chân lý” (x. Tuyên ngôn Giáo Dục Kitô giáo Gravissimum Educationis, số 2), cũng luôn phải là một nền giáo dục mang đậm tính hiệp hành.

Thật vậy, nếu gọi việc giáo dục là một tiến trình làm phong phú con người, thì trên con đường ấy, cho dù mỗi người một vai trò, cả thầy lẫn trò phải cùng nhau bước đi như những người bạn đồng hành. Thiếu vắng sự đồng hành ấy, công trình giáo dục sẽ không đưa đến một kết quả như chính tên gọi của nó.

Nhân dịp ngày Nhà Giáo Việt Nam sắp đến, cùng với lời chào chúc thân tình đến quý ân sư và quý thầy cô giáo trên khắp mọi miền đất nước, tôi cũng muốn chia sẻ thêm một vài suy nghĩ của mình.

1. Mục tiêu của giáo dục Kitô giáo

Sống trong cuộc đời này, ai cũng có những mơ ước. Có thể khẳng định rằng: Giáo dục chính là chiếc chìa khóa mở cửa cho tất cả những ước mơ ấy. Thật vậy, không ai phủ nhận được vai trò và hiệu quả của giáo dục trong đời sống con người, bởi lẽ nhờ giáo dục, cuộc sống con người sẽ được trưởng thành và thăng tiến về mọi mặt.

Theo đó, việc giáo dục của Giáo Hội không chỉ nhằm mục đích “phát triển sự trưởng thành của con người… mà còn đặc biệt hướng đến việc đảm bảo rằng những người đã chịu phép rửa trở nên biết trân quí hơn món quà đức tin mà họ đã lãnh nhận” (x. Tuyên ngôn Giáo Dục Kitô giáo Gravissimum Educationis, số 2).

Tiến trình này cũng đã được Thánh Phaolô định hướng trong lời nhắn nhủ với người anh em đồng môn Timôthêô rằng “Phần anh, hãy giữ vững những gì anh đã học được và đã tin chắc. Anh biết anh đã học với những ai. Và từ thời thơ ấu, anh đã biết Sách Thánh, sách có thể dạy anh nên người khôn ngoan để được ơn cứu độ, nhờ lòng tin vào Đức Kitô Giêsu” (2 Tm 3, 14-15). Lời nhắn nhủ ấy hàm chứa mục tiêu lớn nhất và sau cùng của giáo dục Kitô giáo, đó là để chúng ta được ơn cứu độ.

Hướng về mục tiêu này, chúng ta không thể nào xem nhẹ vai trò của một giáo chức Kitô giáo, vốn được Thánh Phaolô suy tư và nhìn nhận như một ơn gọi đến từ Thiên Chúa, bởi chính Người đã ban ơn cho kẻ này làm tông đồ, người nọ làm ngôn sứ, kẻ khác làm người loan báo Tin Mừng, kẻ khác nữa làm người coi sóc và dạy dỗ. Nhờ đó, Dân Thánh Chúa được kiện toàn, cho đến khi tất cả đạt tới sự hiệp nhất trong đức tin và trong sự nhận biết Con Thiên Chúa, tới tình trạng con người trưởng thành, tới tầm vóc viên mãn của Đức Kitô (x. Ep 4, 11-13). Vậy, làm thế nào để chúng ta thi hành sứ mệnh này đúng với tinh thần mà Thánh Phaolô đã nói ở trên?

2. Những thực hành cụ thể

Sẽ luôn là hữu ích khi lặp lại vai trò của giáo chức Công giáo trong công việc hàng ngày của mình. Đó là, chúng ta không được phép dừng lại trong phạm vi kiến thức thuần túy, mà còn phải hướng các bạn trẻ về một cuộc sống hướng thiện với đầy đủ các mối liên hệ: với chính mình, với tha nhân, với môi trường và trên hết là với Thiên Chúa.

Trong viễn cảnh đó, cũng sẽ không là phóng đại hay đề cao chủ nghĩa duy tâm khi nói rằng: quý thầy cô nên đặt Thiên Chúa lên trên hết trong việc giáo dục, bởi lẽ Người là Chân - Thiện - Mỹ. Những khái niệm này càng được gieo trồng, đón nhận và triển nở, thì đời sống con người càng trở nên phong phú và hạnh phúc. Tổ phụ Môisen coi đó là nguyên do để người ta gọi anh em là một dân tộc khôn ngoan và thông minh (x. Đnl, 4,8).

Tuy nhiên, để có được những kinh nghiệm đức tin phong phú, nhằm trợ lực cho sứ mạng của mình, chúng ta không nên bằng lòng với việc giáo dục đức tin ở giai đoạn sơ cấp nơi các lớp giáo lý mà chúng ta đã từng học, nhưng phải quan tâm hơn đến việc học hỏi thêm về kiến thức giáo lý, nâng cao những xác tín đức tin của mình.

Trong ý hướng đó, tôi muốn chia sẻ thật vắn tắt về chủ đề “Dân tộc của Thiên Chúa”. Sách Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo dạy rằng: “Thiên Chúa không muốn thánh hóa và cứu độ người ta cách riêng rẽ từng người một, không liên kết với nhau, nhưng Ngài muốn thiết lập họ thành một Dân, là Dân nhận biết Ngài trong chân lý và phụng sự Ngài cách thánh thiện” (số 781).

Đoàn Dân ấy được khởi sự từ trong Cựu ước qua các tổ phụ và được kiện toàn trong Tân ước bởi Chúa Giêsu, là chính Giáo Hội của Người. Chính vì thế, dân tộc này sẽ mang những đặc tính khác với bất kỳ một dân tộc hay một quốc gia nào khác. Dựa trên những câu chuyện trong Phúc âm, chúng ta có thể nhìn thấy ba đặc tính cơ bản:

• Dân tộc của Thiên Chúa là một dân tộc trần thế. Vì mang yếu tố trần thế, nên cũng bao hàm yếu tố hữu hình, không hoàn hảo. Điều này được thể hiện trong câu chuyện ngụ ngôn về cỏ lùng (x. Mt 13, 24-30). Ý thức điều đó để ta biết sống khiêm nhường, bao dung và yêu thương nhau hơn.
  
• Dân tộc của Thiên Chúa là một dân tộc tâm linh mà trong đó con người được kêu gọi bước vào qua việc tự nguyện cam kết sống theo những đòi hỏi của Phúc âm. Đặc trưng cho việc cam kết này là sống theo các Mối Phúc (x. Mt, 5, 3-12). Khắc ghi điều này để ta bám vào Lời Chúa vốn được coi là ngọn đèn chiếu soi cuộc sống chúng ta hôm nay và ngày mai vĩnh cửu.
• Dân tộc của Thiên Chúa chỉ được thành toàn trong tương lai, bởi sự can thiệp cứu tinh của Thiên Chúa. Điều này được diễn tả qua một loạt những câu chuyện trong Phúc âm Matthêô chương 25: Dụ ngôn mười trinh nữ; Dụ ngôn những yến bạc; Cuộc Phán Xét chung.
• Các chủ đề trên hướng chúng ta về Chúa Giêsu, Ngài là chủ và là trung tâm Dân tộc của Thiên Chúa qua những mặc khải của Ngài. Trung tâm quan trọng của Dân Thiên Chúa là Con người của Chúa Giêsu. Trở thành một thành viên của dân tộc này phải đoán trước sự thất bại và sự bách hại, giống như Chúa Giêsu. Và Chúa Giêsu tạo ra Dân tộc của Thiên Chúa cách quyết định trong Bữa ăn tối cuối cùng (x. Mc, 14, 22-25). Luôn nhớ như vậy để chúng ta trung thành với đức tin, mà biểu lộ của đức tin chính là đời sống đạo hàng ngày của mình.
  

Từ Dân Thiên Chúa, chúng ta học hiểu về Thiên Chúa qua Con của Ngài là Chúa Giêsu trong những lá thư tới.

3. Ước mong của người đồng hành

Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô cho Ngày Thế Giới Truyền Giáo năm nay xoay quanh chủ đề: “Anh em sẽ là chứng nhân của Thầy” (Cv 1,8 ). Tôi muốn mượn lại câu Kinh Thánh này để chia sẻ đến quý thầy cô ước mong của mình. Dù biết rằng luôn có những khó khăn trước mắt, nhưng Chúa Phục Sinh vẫn tin tưởng trao cho các môn đệ một lệnh truyền: “Anh em hãy đi khắp tứ phương thiên hạ, loan báo Tin Mừng cho mọi loài thọ tạo” (Mc 16, 15).

Vậy, hôm nay, dù có những hạn chế nhất định, quý thầy cô hãy luôn là những nhân chứng cho Chúa Giêsu và Phúc âm của Người. Chúng ta không có những tiết học về Chúa, nhưng lại có rất nhiều cơ hội để làm chứng về Người. Chúng ta không có những hoạt động mang màu sắc đức tin, nhưng lại có rất nhiều thời gian sống và biểu lộ đức tin của mình. Tôi tin rằng đó mới là những bài học sống động và giá trị nhất mà chúng ta truyền lại cho các thế hệ kế tiếp, đó mới là một nét hiệp hành sinh động mà Giáo Hội của chúng ta đang hướng tới.

Phần các con học sinh, trong những ngày này, có lẽ các con đang tìm mọi cách để bày tỏ lòng biết ơn của mình đối với quý thầy cô. Điều này là chính đáng và phải đạo, vì nó cho thấy cả một nét đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam. Cùng với những bó hoa, những lời chúc tốt đẹp, các con hãy biểu lộ lòng biết ơn của mình qua việc trân trọng những điều hay lẽ phải mà thầy cô đã truyền đạt, ghi nhớ những bài học đức tin mà thầy cô đã chia sẻ. Tác giả Thánh vịnh 50 đã viết về một tình trạng tiêu cực: “chính ngươi lại ghét điều sửa dạy, lời Ta truyền, đem vất bỏ sau lưng” (Tv 50, 17). Ước mong cho những lời ấy không trở thành một thực tế đáng buồn cho cuộc sống chúng ta.

Quý Thầy Cô thân mến,

Tuyên Ngôn về Giáo Dục Kitô Giáo có nhắc đến vai trò giáo dục: “… Cha mẹ…. gia đình là trường học đầu tiên dạy các đức tính xã hội cần thiết cho tất cả các cộng đồng…- Nhiệm vụ giáo dục trước tiên thuộc về gia đình, nhưng cũng cần đến sự trợ giúp của toàn thể xã hội…- Sau cùng, Giáo Hội có trách nhiệm giáo dục với một lý do đặc biệt, …vì Giáo Hội có nhiệm vụ loan truyền cho mọi người biết con đường cứu rỗi,…” (x. Tuyên ngôn Giáo Dục Kitô giáo Gravissimum Educationis, số 3).

Qua những lời trên, thay mặt cho Ủy Ban Giáo Dục Công Giáo trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, tôi vui mừng gửi lời chúc mừng đến tất cả quý thầy cô trên mọi miền đất nước một ngày Nhà Giáo Việt Nam 2022 vui tươi và hạnh phúc trong sứ mạng giáo dục. Chúc quý thầy cô luôn là những người thầy cô tốt cho các học sinh thân yêu của mình.

Thân ái trong Chúa Kitô.

Vĩnh Long, ngày 16 tháng 11 năm 2022.
+ Phêrô Huỳnh Văn Hai
Giám mục Giáo Phận Vĩnh Long
Chủ tịch Ủy Ban Giáo Dục Công Giáo

Nguồn: uybangiaoduchdgm.net (17.11.2022)

(WHĐ)

ĐÔI NÉT VỀ LỄ CHÚA KITÔ VUA

 

ĐÔI NÉT VỀ LỄ CHÚA KITÔ VUA

D.D. Emmons

WHĐ (18.11.2022) - Vào Chúa nhật cuối cùng của năm Phụng vụ, Giáo hội cử hành trọng thể lễ Chúa Kitô Vua. Được thiết lập vào đầu thế kỷ XX, đây là một ngày lễ nhằm tuyên xưng sự thống trị của Chúa Kitô trên mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta.

Đâu là bối cảnh lịch sử và ý nghĩa của ngày lễ Chúa Kitô Vua?

Vào năm 1922, khi Đức Pio XI, vị Giáo hoàng thứ 259 của Giáo hội Rôma được bầu chọn và bắt đầu sứ vụ mục tử hoàn vũ, thì phần lớn thế giới vẫn đang trong tình trạng hỗn loạn của giai đoạn vừa kết thúc Thế chiến thứ I (1914-1918).

Với bối cảnh chính trị phức tạp khi các chính phủ đang trong sự lũng đoạn kinh tế, thất nghiệp tràn lan và người dân ở nhiều nơi thực sự lâm vào cảnh chết đói. Nên, dù chiến tranh đã kết thúc nhưng sự ổn định trật tự xã hội và chính trị chưa thực sự được vãn hồi. Các cường quốc chiến thắng đã tìm kiếm sự trừng phạt nghiêm khắc và những khoản bồi thường vô lý từ những người Đức bại trận thông qua Hiệp ước Versailles. Vì thế, bầu khí bi quan, cảm giác bất lực, đi kèm với sự thù hận giữa các quốc gia ngày càng rõ nét và gia tăng đã tạo điều kiện cho sự trỗi dậy của các bạo chúa.

Trước tình cảnh này, dân chúng bám lấy bất cứ ai khơi lên cho họ niềm hy vọng, đưa ra một số đường hướng để thoát khỏi sự hỗn loạn, và hứa mang lại cho họ một cuộc sống ấm no. Nhiều người coi Giáo hội và giáo huấn luân lý đã lỗi thời, không còn phù hợp với thế giới của thế kỷ XX nữa. Tư duy hiện đại cho phép rằng, Đức Kitô có thể là vua trong đời sống riêng tư cá nhân, nhưng chắc chắn không phải trong cuộc sống công cộng. Những điều này đã hấp dẫn các nhà độc tài mới nổi, họ tìm cách lấy lòng người dân qua việc tìm cách loại trừ Thiên Chúa khỏi cuộc sống hàng ngày.

Do đó, nhiều thể chế ủng hộ việc trục xuất Chúa Giêsu hoàn toàn, không chỉ khỏi xã hội, mà còn khỏi cả gia đình. Khi các quốc gia được hồi sinh, và các chính phủ tái cơ cấu, nền tảng chính sách và luật pháp của họ thường được thiết lập mà không liên quan đến các nguyên tắc Kitô giáo.

Khẳng định vương quyền của Chúa Kitô

Đối diện với trào lưu này, Đức Pio XI nhận ra rằng khi ủng hộ lối sống bị chi phối bởi chủ nghĩa thế tục, lợi thế vật chất, và hy vọng hão huyền do các bạo chúa tạo ra, dân chúng đang dần phủ nhận Chúa Kitô. Đồng thời, ngài cũng xác định bổn phận của mình là phải đương đầu với các thế lực chính trị và kinh tế đang lấn át vương quyền của Chúa Giêsu. Để thực hiện điều này, ngài đã dành riêng triều đại Giáo hoàng của mình cho “Sự bình an của Chúa Kitô trong Vương quốc của Chúa Kitô” (Pax Christi in Regno Christi).

Năm 1925, Đức Pio XI tổ chức Năm thánh trọng thể đánh dấu 1.600 năm Công đồng Nicaea. Được nhóm họp vào năm 325, các nghị phụ của Công đồng đã khẳng định Thiên tính trọn vẹn của Chúa Giêsu Kitô, Thiên Chúa Con, đồng bản tính với Thiên Chúa Cha. Lời tuyên bố của Công đồng đã trở thành một tín điều mà sau đó được mở rộng thành Kinh tin kính Nicene, mà chúng ta vẫn tuyên xưng trong Thánh lễ Chúa nhật và lễ Trọng.

Trong suốt Năm Thánh, Đức Pio XI không ngừng nhấn mạnh đến Vương quyền của Chúa Kitô như được tuyên xưng trong Kinh tin kính: “Nước Người sẽ không bao giờ cùng”. Cụ thể, chủ đề về Vương quyền của Chúa Kitô liên tục xuất hiện trong việc cử hành lễ Truyền tin, lễ Hiển linh, lễ Biến hình, và lễ Thăng thiên của Giáo hội.

Để nhìn nhận Đức Giêsu Kitô chính là vị vua tối cao duy nhất, Đấng thống trị bằng sự thật và tình yêu đối với mọi người, mọi quốc gia, và mọi tương quan trần thế, vào ngày 11. 12. 1925 khi kết thúc năm Thánh, Đức Piô XI đã ban hành Thông điệp Quas Primas, cho thêm ngày lễ “Chúa Giêsu Kitô Vua của chúng ta” vào Lịch Phụng vụ của Giáo hội.

Theo hướng dẫn của Thông điệp Quas Primas, Lễ Chúa Kitô Vua được cử hành hằng năm vào Chúa nhật cuối cùng của tháng Mười. Với sự chọn lựa này, Lễ Chúa Kitô Vua rơi vào 1 tuần trước lễ Các Thánh, và 4 tuần trước Mùa Vọng như lời nhắc nhở rằng Chúa Giêsu Kitô không chỉ là Vua của thế giới, trị vì giữa các quốc gia mà Người còn là vị Vua vĩnh cửu, được tôn vinh bởi Các Thánh trên thiên quốc, và một ngày nào đó Người sẽ trở lại để phán xét loài người.

Ngoài ra, trong Thông điệp này, Đức Pio XI cũng lưu ý rằng sự hỗn loạn xảy ra không ngừng do ảnh hưởng của chủ nghĩa duy thế tục (secularism) như một cơn “bệnh dịch xã hội” âm ỉ hủy hoại xã hội loài người. Chủ nghĩa này, về phương diện đức tin, chối bỏ vương quyền Chúa Kitô trên các dân tộc, dần dà xem Kitô giáo như một tôn giáo tự nhiên hoặc chỉ còn là một cảm thức tôn giáo. Về phương diện xã hội, phủ nhận quyền của Giáo hội trong việc giáo dục và hướng dẫn con người đến hạnh phúc vĩnh cửu… Tất cả những điều này khiến nền móng xã hội bị lung lay và có nguy cơ sụp đổ.

Đức Pio XI nhắc nhở các chính phủ quốc gia về việc:

“Chúa Kitô, Đấng đã bị loại ra khỏi đời sống công cộng, bị khinh miệt, bị bỏ rơi và bị phớt lờ, sẽ trừng phạt một cách nghiêm khắc nhất đối với những xúc phạm này; vì phẩm giá Vương giả của Người đòi hỏi các quốc gia phải tuân theo các giới răn của Thiên Chúa và các nguyên tắc Kitô giáo, cả trong việc ban hành luật pháp và thực thi công lý, cũng như trong việc cung cấp cho giới trẻ một nền giáo dục đạo đức lành mạnh” (số 32).

Ngày lễ để tận hiến

Đức Pio XI hướng dẫn các tín hữu sử dụng ngày lễ hàng năm này như một dịp để tận hiến, hoặc canh tân sự thánh hiến của họ cho Thánh Tâm Chúa Giêsu, liên kết việc cử hành ngày lễ với lòng sùng kính Thánh Tâm và Chúa Kitô hằng sống trong Bí tích Thánh Thể. Đức Thánh Cha cũng kêu gọi tín hữu Công giáo phạt tạ cho chủ nghĩa vô thần lan rộng và được thực hành ở nhiều quốc gia.

Ngoài ra, Thông điệp cũng thúc đẩy tín hữu nhiệt tâm với sứ mạng truyền giáo. Người tín hữu không thể thụ động và nhút nhát nhưng phải ý thức mình là những chiến sĩ và phải lao mình vào cuộc chiến đấu cho vương quyền Chúa Kitô, và “tái lập mọi sự trong Chúa Kitô”. Chính Đức Piô XI là người đã thành lập tổ chức Công giáo tiến hành, nhằm phát triển xã hội dưới ánh sáng cứu độ của Chúa Kitô và giáo huấn của Giáo hội.

Đến năm 1969, Đức Giáo Hoàng Phaolô VI đã thực hiện một số bước nhằm nâng cao chứng tá của ngày lễ. Để nhấn mạnh triều đại hoàn vũ của Chúa Kitô, ngài đã đổi tên ngày lễ từ Chúa Giêsu Kitô Vua thành “Chúa Giêsu Kitô Vua Vũ Trụ” (Domini Nostri iesu Christi Universorum Regis). Đồng thời, nhằm làm nổi bật hơn nữa sự liên kết giữa Vương quyền của Chúa Kitô với cuộc giáng lâm lần thứ hai của Người để xét xử thế giới, Đức Phaolô VI đã dời ngày lễ Chúa Giêsu Kitô Vua vào Chúa nhật cuối cùng của năm Phụng vụ, và nâng lên thành bậc lễ Trọng.

Ngày nay, khi tại nhiều nơi trên thế giới, hòa bình vẫn còn vắng bóng; trật tự xã hội, chính trị và kinh tế luôn bị chao đảo; và dưới nhiều hình thức, nhiều quốc gia vẫn tiếp tục chối bỏ ánh sáng Tin Mừng. Chúng ta dâng lời tạ ơn khi có cơ hội cử hành Lễ Chúa Kitô Vua - vì hơn bao giờ hết, thế giới ngày nay cần chứng tá của chúng ta về Vương quyền của Chúa Kitô trên mọi thụ tạo.

Vương quyền của Chúa Kitô

Trong Thông điệp Quas Primas, Đức giáo hoàng Pio XI, phân tích rõ:

Sự nổi loạn của các cá nhân và quốc gia chống lại quyền bính của Đức Kitô đã tạo ra những hậu quả đáng trách… mầm mống của sự bất hòa gieo rắc khắp nơi; những thù hận cay đắng và sự kình địch giữa các quốc gia, vẫn luôn gây nhiều cản trở đến sự nghiệp hòa bình. Lòng tham vô độ thường được che giấu dưới lớp vỏ tinh thần đại chúng và lòng yêu nước, và gây ra biết bao mối bất hoà riêng rẽ; Sự ích kỷ mù quáng và thái quá, khiến con người không tìm kiếm điều gì khác ngoài sự thoải mái và lợi ích của bản thân, và đo lường mọi thứ bằng thước đo của sự ích kỷ; Thiếu sự hòa bình trong đất nước, bởi vì người dân lãng quên hoặc bỏ bê nhiệm vụ của mình; Sự hiệp nhất và bền vững của gia đình bị xói mòn; Tóm lại, xã hội, bị lung lay đến tận gốc rễ và đang trên đường hủy diệt. Tuy nhiên, chúng ta hy vọng chắc chắn rằng Lễ Chúa Kitô Vua, mà trong tương lai sẽ được cử hành hàng năm, có thể đẩy nhanh sự trở lại của xã hội với Đấng Cứu độ yêu thương của chúng ta. (số 24)

"Quyền lực" của Chúa Giêsu Kitô

Nhưng “quyền lực” của Chúa Kitô Vua hệ tại ở điều gì? Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI, trong buổi đọc Kinh Truyền tin vào ngày lễ Chúa Kitô Vua, 22. 11. 2009, đã giải thích:

Đó không phải là quyền lực của các vị vua chúa hoặc những người vĩ đại trên trần gian này; Đó là quyền lực thánh thiêng để ban sự sống đời đời, giải thoát khỏi sự dữ, đánh bại ách thống trị của sự chết. Đó là quyền lực của tình yêu có thể lôi kéo điều thiện từ điều ác, có thể làm tan chảy một trái tim chai đá, đem lại hòa bình giữa những xung đột gay gắt nhất và thắp lên hy vọng trong bóng tối dày đặc nhất.

Vương quốc Ân sủng này không bao giờ áp đặt nhưng luôn tôn trọng quyền tự do của chúng ta. Chúa Kitô đến “để làm chứng cho sự thật” (Ga 18, 37), như Người đã tuyên bố với Philatô: ai chấp nhận lời chứng của Người thì phục vụ dưới “ngọn cờ” của Người…. Do đó, mọi lương tâm đều phải đưa ra lựa chọn. Tôi muốn đi theo ai? Thiên Chúa hay ma quỷ? Sự thật hay sự giả dối? Việc chọn Chúa Kitô không đảm bảo thành công theo tiêu chí thế gian, nhưng đảm bảo sự bình an và niềm vui mà chỉ mình Người mới có thể ban cho chúng ta. Qua mọi thời đại, điều này được minh chứng bởi kinh nghiệm của nhiều người nam nữ, những người mà, nhân danh Chúa Kitô, nhân danh sự thật và công lý, đã có thể chống lại những cám dỗ của quyền lực trần thế bằng những chiếc mặt nạ phòng độc khác nhau, đến độ họ đã đóng ấn lòng trung thành của mình bằng sự tử đạo.

Mừng lễ Chúa Kitô Vua, chúng ta được mời gọi để một lần nữa, xác tín rằng:

Dù sống giữa một thế giới 8 tỷ người, với sự bấp bênh trước bao cảnh đau thương của chiến tranh, hận thù, nghèo đói, thiên tai, và thế lực sự dữ tung hoành khắp nơi, chúng ta vẫn vững niềm trông cậy, vì chỉ duy Vua Giêsu,

• một vị Vua không thiết lập triều đại bằng vũ khí, tranh giành nhưng bằng cái chết tự hiến trên thập giá;
• một vị Vua không cai trị bằng vũ lực, nhưng bằng tình yêu thương, phục vụ;
• một vị Vua không có lãnh thổ trên bản đồ thế giới, nhưng nằm sâu trong trái tim con người;
• mới có thể giúp cho con người tìm ra ý nghĩa, lẽ sống của đời mình;
• mới có thể mang lại cho con người sự bình an, tự do, và hạnh phúc đích thực;
• Và mới có thể dẫn dắt con người hoàn tất hành trình dương thế để đạt đến cuộc sống trên Vương quốc vĩnh cửu.

Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Theo: simplycatholic.com

(WHĐ)

LỜI & ĐẤT HỨA: CN XXXIV TNC - ĐỨC GIÊSU KITÔ VUA VŨ TRỤ - ĐỈNH NÚI PRECIPICE NAZARETH

LỜI CHÚA CHÚA NHẬT XXXIV MÙA THƯỜNG NIÊN NĂM C - ĐỨC GIÊSU KITÔ VUA VŨ TRỤ (Lc 23, 35-43)

ĐÀI PHÁT THANH VATICAN THỨ BẢY 19.11.2022

ĐÀI PHÁT THANH VATICAN THỨ SÁU 18.11.2022

TỔNG GIÁO PHẬN SAIGON: TRỰC TUYẾN CHẦU MÌNH THÁNH CHÚA VÀ LẦN CHUỖI LÒNG CHÚA THƯƠNG XÓT, 18.11.2022

Bắt đầu lúc 20g00 Thứ Sáu, ngày 18.11.2022

tại Nhà thờ Chính toà Đức Bà Saigon

 

TỔNG GIÁO PHẬN SAIGON: TRỰC TUYẾN THÁNH LỄ CHIỀU THỨ SÁU TUẦN 33 MÙA THƯỜNG NIÊN 2022

Bắt đầu lúc 17g30 Thứ Sáu, ngày 18.11.2022 

tại Trung tâm Mục vụ TGP. Saigon

 

NGÀY NHÀ GIÁO: NGÀY CỦA TRI ÂN

NGÀY NHÀ GIÁO: NGÀY CỦA TRI ÂN

TGPSG - “Ngày đầu tiên đi học em vừa đi vừa khóc...” Lời bài hát nhẹ nhàng đi vào lòng người như một kinh nghiệm sống, hay như một ký ức thật đẹp của tuổi thơ nhắc ta lòng biết ơn với những “Người Đưa Đò” đã làm nên con người và cuộc sống của ta cách âm thầm và lặng lẽ qua biết bao năm dưới mái trường...

Ngày đầu tiên đến trường mãi là cái ngày đầy ắp kỷ niệm, là ngày ta bước vào thế giới với những người lạ, là ngày ghi dấu bước chân của một đứa trẻ cho ngàn dấu chân trên đường tương lai.

• Có đi học hay không? Ba cầm cái roi tre, hét lên.
• Không, con không đi học đâu! hu...hu...hu...
• Không đi cũng phải đi! - Má ôm Nó vào lòng - Ngoan đi học đi, mai mốt lớn mới làm người tốt được. Đi học đi, Sơ ở trường tốt lắm sẽ dạy con nhiều điều hay lắm, có các bạn chơi chung vui lắm.

Nó phụng phịu, lên xe. Ba chở Nó đến trường. Ba dắt Nó vào trường gặp Sơ Hiệu Trưởng. Sơ hỏi Nó tên gì, rồi cầm lấy tay Nó. Nó giật mạnh ra khỏi tay của Sơ và bám chặt vào chân Ba không chịu vào lớp học. Ba bế Nó lên trao cho Sơ dạy học, Nó khóc thét lên vùng vẫy:

•  Con không đi học đâu
•  Ngoan nào chiều Sơ cho về sớm - Sơ ôm chặt lấy Nó vỗ về.

Nó vẫn khóc, và Ba thì đi về mất rồi!

Sơ vẫn ôm Nó dỗ dành: Thôi đừng khóc nữa, cho bé con gấu bông nè! Sơ đưa cho nó con gấu bông màu hồng, Nó ôm lấy và vẫn khóc...

• Nhớ mẹ đúng không? Học giỏi mai mốt làm Bác sĩ nha. Giọng nói của Sơ ấm áp quá giống giọng nói của Má, Nó dần hết khóc,

Thấy Nó hết khóc Sơ cho nó ngồi lên cái ghế nhỏ và Sơ lại đon đả ra đón bạn khác, và rồi hình như ai cũng khóc. Không thấy Sơ để ý đến, Nó đi về phía sau và bắt đầu tự nhủ; Đi về nhà thôi, ra khỏi cổng trường rồi đi về phía nào được nhỉ? Thôi cứ đi thẳng chắc về tới nhà. Lúc nãy ba chở đi, nó nhớ là đi ngang qua Nhà thờ nè. Đi được một đoạn đường. Ơ tới Nhà thờ rồi nhưng bây giờ mỏi chân rồi mình sẽ ngồi ghế đá một chút xíu rồi đi về nhà. Với suy nghĩ của một đứa trẻ, Nó vui vẻ bước vào sân Nhà thờ, nơi mà ngày Chúa nhật nào Nó cũng được Má đưa đi lễ, nên với Nó, nhà thờ là nơi quen thuộc và an toàn vì Má nó bảo: “ở Nhà thờ có Chúa”.

Không thấy Nó đâu Sơ vội đi tìm. Tìm khắp trường không thấy Nó đâu

• Bác có thấy một bé gái mái tóc vàng hoe, mặc bộ áo màu xanh không ạ?
• Cô có thấy một bé gái mặc bộ áo màu xanh chừng 5 tuổi không ạ?

... ... ...

Sơ vội vàng chạy khắp nơi tìm Nó. Đi ngang qua nhà thờ, Sơ chạy vào đứng trước tượng Chúa chịu nạn, nước mắt lưng tròng,... Và rồi như lấy lại bình tĩnh, Sơ bước ra khuôn viên nhà thờ. Đôi mắt Sơ sáng lên khi nhìn thấy Nó đang ngồi đong đưa trên ghế đá. Đến gần bên, Sơ hỏi:

• Con đi đâu vậy?
• Con muốn về nhà... hu ... hu... hu... Nó sợ hãi líu ríu.

Cả một tuần, ngày nào đi học Nó cũng khóc. Ngày nào cũng vậy, Ba đưa Nó đi, bế Nó vào lớp cách dứt khoát và đi về ngay. Còn Nó thì cảm giác bị bỏ rơi bao trùm, Nó sợ hãi khi không có Ba Má bên cạnh, xung quanh Nó toàn người lạ.

Và rồi thời gian lau khô những giọt nước mắt của đứa trẻ, giúp Nó thích nghi với môi trường mới, bắt đầu một cuộc sống mới với những “người lạ”, mà ngày nào cũng ẵm Nó vào lớp, dạy Nó học chữ, cầm tay cho Nó tô màu và viết chữ, dạy cho Nó ăn cơm cách lịch sự và tự lập, tự thay và mặc quần áo và nhất là dạy Nó biết nói chuyện với Chúa. Các Sơ đã dạy cho Nó những điều nhỏ nhặt nhất của cuộc sống mà một đứa trẻ như Nó cần biết. Mỗi ngày đến trường là một ngày vui. Nó khám phá ra cuộc sống quanh Nó có thật nhiều điều thú vị, có những người thật tốt và cũng có những người bạn dễ thương bên cạnh Nó. Nó mến Sơ giáo nhiều lắm vì Sơ dạy cho Nó thật nhiều điều mới mẻ, nhất là khi tập viết, Sơ cầm tay Nó nắn từng chữ một, những ngày đầu tiên cầm cây bút chì gỗ trong tay có bàn tay của Sơ to hơn cầm lấy bàn tay nhỏ xíu của Nó gạch những nét thẳng đầu tiên trên trang giấy trắng tinh, nhưng khi Sơ vừa buông tay Nó ra một chút thì những nét thẳng trở nên xiêu vẹo và nguệch ngoạc. Sợ bị Sơ la, Nó vội chùi tẩy nhưng với sự vụng về của một đứa trẻ vừa lên 5, làm cho trang giấy trắng trở nên nhàu nát và rách. Sợ hãi trước trang giấy mà Nó vừa làm, nước mắt nó bắt đầu lăn dài và thút thít.

Đang xoay người cầm tay cho bạn bên cạnh nghe tiếng khóc của Nó Sơ quay lại nhìn Nó với trang vở nhàu nát. Đến bên Nó, Sơ nói:

• Không sao chúng ta sang trang mới nào!

Sơ không la mắng Nó, nhưng nhanh tay lật sang một trang mới và cầm tay Nó tiếp tục viết những nét thẳng mới,

Nó ghì chặt cây bút không chịu viết tiếp,. Sơ lại nhỏ nhẹ:

• Viết đi con sắp đẹp rồi.

Nó giật cây bút ra khỏi tay của Sơ ném xuống đất khóc thét lên:

• Con không làm được.... hu...hu...hu...u

Sơ nhặt cây bút lên, cây bút chì bị gãy đầu rồi, Sơ mang cây bút đi chuốt lại và đem đến cho Nó, đặt cây bút vào tay Nó và nói:

• Con làm được mà cố lên.

Sơ tiếp tục cầm tay Nó cho đến khi Nó viết hết trang giấy đầu tiên. Lần đầu tiên Nó viết xong một trang giấy. Những nét chữ sao dễ thương quá! Nó nở một nụ cười nhìn Sơ với lòng biết ơn, vì chính Sơ đã giúp Nó làm được.

Trưa nay, sau giờ cơm trưa với các bạn, Nó mang chén dơ xuống phía sau, vì Nó ăn xong trễ nhất. Nó nhìn thấy một Sơ lớn tuổi đang rửa chén. Nó thấy thương Sơ ấy lắm. Nó khoanh tay chào:

• Con chào Sơ Bà.

Sơ mỉm cười thật nhân hậu, như nụ cười của một bà tiên hiền hậu dưới mái tóc trắng như cước của Sơ:

• Chào bé, đưa cái chén cho Sơ Bà nào
• Sơ ơi! Sơ rửa chén bao lâu rồi ạ?
• Sơ đã rửa chén 10 năm rồi
• Lâu quá là lâu chắc Sơ là siêu nhân rửa chén luôn, Sơ có chán rửa chén không Sơ?
• Sứ vụ của Sơ làm việc này để cầu nguyện cho các nhà truyền giáo, xin Chúa rửa sạch cuộc đời của Sơ và của từng người Sơ đang phục vụ nữa. - Sơ mỉm cười phúc hậu.

Từ hôm ấy trở đi, Nó có thêm một người bạn mới là Sơ Bà. Những lần ăn xong trễ, Nó lại có dịp được trò chuyện với Bà. Vào hôm ấy, Nó lại ăn cơm xong trễ, khi mang chén dơ xuống. Nó không thấy Sơ Bà đâu, chậu chén dơ vẫn chưa xong mà Sơ đâu mất rồi. Nó giật mình khi thấy Sơ Bà nằm bất động trên nền nhà gần đó. Nó chạy lại lay Sơ: "Sơ ơi, Sơ Bà ơi!" Không thấy sơ trả lời, Nó chạy về phía lớp học, la lên, giọng hốt hoảng: "Sơ giáo ơi, Sơ Bà bị ngã."

Sơ giáo vội chạy về phía sau, và rồi Hú...u...u... Tiếng xe cứu thương xa dần.

***

• Ba ơi hôm nay không phải Chúa Nhật sao mình đi lễ xa vậy Ba?
• Sơ Bà chết rồi chúng ta đi lễ an táng của Sơ Bà.
• Ơ Sơ Bà chết là làm sao? Hở Ba
• Có nghĩa là chúng ta không được gặp Sơ ấy nữa vì Sơ về sống với Chúa ở Thiên Đàng, khi nào về thiên đàng con sẽ được gặp lại Sơ Bà. Nó khẽ gật đầu và không biết Nó có thể hiểu hết những điều này hay không.

Sau Thánh lễ an táng, Nó nghe ba má nói chuyện: “Sơ Bà chết đúng là cái chết đáng giá vì có tới 30 cha làm lễ. Nghe nói các cha là học trò của Sơ ngày xưa. Cuộc đời của Sơ Bà thật âm thầm nhưng đã làm cho sáng lên trong Giáo Hội những viên ngọc quý giá của thiên chức Linh Mục, một người trồng người trong việc giáo dục suốt 40 năm, và khi biết mình bị bệnh tim, Sơ vẫn âm thầm làm công việc rửa chén cho nhà trường, phục vụ trong khiêm nhu và chịu quên lãng. Điều gì đã làm cho Sơ can đảm đến thế? Chắc chỉ có Chúa mà thôi. ”

***

Thời gian đi mãi đi mãi chẳng chờ một ai. Hình ảnh những người nữ tu âm thầm trong mái trường mầm non ghi đậm trong ký ức của Nó. Cái ngày đầu tiên đi học, những “người lạ” đầu tiên trong cuộc đời Nó như một phần góp vào làm nên con người và cuộc sống của Nó, Nó muốn trở nên giống họ vì những nữ tu ấy giống Chúa quá!

Ngày khấn lần đầu Nó vô cùng hạnh phúc khi được gặp lại Sơ giáo đã dạy nó thuở mầm non, Sơ mở chiếc hộp đưa cho Nó cái ly uống nước có số 7. Nó chợt nhận ra đó là chiếc ly uống nước của nó ngày xưa, đó là số thứ tự trong lớp của Nó. Sơ nói: Khi biết người học trò nào có ý hướng đi tu thì Sơ sẽ để riêng những chiếc ly ấy trên bàn và cầu nguyện cách đặc biệt cho trò ấy.

Nước mắt Nó lăn dài và chợt nhận ra ơn gọi của Nó được tưới gội bằng biết bao lời cầu nguyện âm thầm của Ba Má, của Sơ giáo... Những hy sinh âm thầm mà Nó không hề biết đã và đang dệt đời Nó trong cõi nhân sinh này. Nó sống thế nào để đáp ơn, sống thế nào cho thật đẹp đời Nữ tu của mình và là niềm vui cho con người trong một xã hội ồn ào và hưởng thụ này. Vẫn còn đó những con người âm thầm nối gót Chúa Giêsu để thêu dệt cho thế giới khuôn mặt tình yêu mang tên Giêsu .

(Bài viết như một lời cảm ơn chân thành đến những người Thầy trong ngày 20/11)

Maria Hồng Hà, CMR (TGPSG) 

(WGPSG)

 

DẤU CHỈ

DẤU CHỈ

TGPSG - Có thể nói xã hội càng phát triển, thì làm cho con người cũng phải chạy theo để lo cho cơm áo gạo tiền. Nói cách khác đó là trang trải cho cuộc sống hàng ngày. Vì thế có nhiều người quên mất đi chính mình, suốt ngày chạy đua với thời gian để kiếm cho thật nhiều tiền, mà đánh mất đi chính mình.

Nhìn vào xã hội thực tại như là một dấu chỉ thời ông Nô-ê hay ông Lót trong Tin Mừng có nói tới. Khi thiên hạ ăn uống, mua bán, trồng trọt, xây cất... thì Con Người đến. Như thế, dấu chỉ như một lời mời gọi chúng ta có một cái nhìn khác về cuộc sống ở trần gian. Mỗi con người không ai sống được mãi nơi trần gian này và cũng không ai dám nói tôi sẽ sống được mãi. Sống mãi chỉ có cuộc sống đời sau.

Thật đáng buồn cho một số người ngày nay, họ quên mất lối về. Sống buông thả, chạy theo những điều hư ảo mà không nhận ra rằng, mọi sự đều đổi thay theo thời gian, không có gì là bền vững… Điều đáng tiếc là có những người bán đi nhân đức và lòng tự trọng của một con người để đổi lấy những đồng tiền không xứng đáng.

Dấu chỉ như một lời mời gọi mọi người chúng ta có cái nhìn khác đi. Không còn nhìn tiền tài, hay danh vọng là thứ cốt lõi của cuộc đời. Mà chúng ta phải nhìn sau khi chúng ta từ giã cõi trần này rồi sẽ được cái gì…

Trong cuộc sống có những dấu chỉ cho chúng ta nhìn thấy rõ và có thể đoán được “Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng bay vừa thì râm”. Như một khát vọng để nhìn lại dấu chỉ cho đời mình, mong ước được thấy những gì đang diễn ra trong cuộc sống để tôi và bạn có những đổi mới tích cực. Đó là nhìn ra được dấu chỉ cốt lõi trong con người mình để lỡ hôm nay, ngày mai hay ngày kia… Con Người đến gõ cửa chúng ta bất chợt, thì ta an nhiên ra đi trong niềm vui và hạnh phúc.

Sài Gòn 11/11/2022

Thầm Lặng, Dòng Augustinô

Đức Mẹ Lên Trời 

(WGPSG)

SỨ MẠNG CỦA GIÁO VIÊN CÔNG GIÁO

SỨ MẠNG CỦA GIÁO VIÊN CÔNG GIÁO

Giuse Phạm Đình Ngọc S.J.
Mừng ngày nhà giáo Việt Nam
Hungary, 16-11-2022

WHĐ (17.11.2022) - Những ngày này hẳn là rộn ràng câu chuyện giáo viên và học sinh. 20 tháng 11 hằng năm, chúng ta mừng ngày nhà giáo, tri ân quý thầy cô. Đây thực sự là truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Bài viết dưới đây tôi muốn chia sẻ với giáo viên Công giáo một khía cạnh khác của nhà giáo vốn liên quan đến ơn gọi huấn luyện và giáo dục học sinh.

Khi học cấp ba, tôi không từng nghĩ mình sẽ trở thành giáo viên. Do đó, tôi đã chọn một ngành khác để học nhằm tránh nghề giáo vốn mang tiếng là “an phận thủ thường”. Theo tiếng gọi của Chúa, tôi bước vào đời tu và được nhà dòng huấn luyện trở nên một tu sĩ, một người loan báo Tin Mừng. Sau khi học chương trình căn bản xong, tôi chịu chức linh mục và được nhà dòng gửi đến một trường học Công giáo của nhà dòng để làm việc. Tôi đang viết cho quý độc giả tại một ngôi trường vốn có nhiều điều thú vị mà tôi sắp kể ra đây.

Giờ đây tôi không thấy nghề giáo buồn chắn như nhiều người tưởng. Số là khi đồng hành với các học sinh, mỗi người là một hoàn cảnh khác và câu chuyện khác thu hút tôi. Cần nói ngay rằng dạy học không chỉ là lượng kiến thức trao cho mọi học sinh. Trên hết, mỗi học sinh là một cuộc đời mà giáo viên cần để ý. Do đó, tôi thấy các giáo viên ở đây thường để tâm đến từng học sinh. Nhất là những khi các em có vấn đề về việc học, tâm sinh lý hoặc khủng hoảng, giáo viên cần tinh tế nhận ra để giúp các em vượt qua. Điều này đòi hỏi giáo viên đủ tình yêu và nhạy bén. Bên cạnh đó, trong trường cũng có những người chuyên môn để kịp thời giúp đỡ các học sinh.

Tôi nhận thấy giáo viên Công giáo được mời gọi để kết hợp với Thiên Chúa. Ai có đời sống nội tâm đủ mạnh, đủ sâu, họ không chỉ là giáo viên tốt nhưng còn là nhà giáo dục mẫu mực. Gương mẫu là điều rất quan trọng trong giáo dục. Rất tiếc nhiều giáo viên chỉ chú trọng đến kiến thức, nhưng quên phần rất quan trọng của giáo dục, đó là giúp các em nên người. Tiên học lễ hậu học văn luôn đúng trong nhà trường. Nếu đảo ngược lại vế này, dường như việc học khó giúp học sinh thành nhân. Phải chăng vì sự nhầm lẫn này mà nền giáo dục Việt Nam đang gặp khủng hoảng, vốn được nhiều nhà giáo dục đã chỉ ra.[1] Nếu vậy, tôi hy vọng vào giáo viên Công giáo vẫn còn giữ được triết lý giáo dục này.

Tại những trường tôn giáo nói chung, Công giáo nói riêng, bên cạnh việc dạy học, nhà trường tạo ra một bầu không khí tôn giáo. Nghĩa là giáo dục về đời sống tâm linh, tinh thần của các em thực sự được đề cao. Chẳng hạn nhà trường tổ chức nhiều chương trình thiêng liêng để các em gặp gỡ Thiên Chúa và với nhau. Thánh lễ thường được đề cao để học sinh thực hành đời sống đạo như là nguồn sức mạnh giúp các em học hành. Chính trong bầu không khí này, không chỉ các em, chính giáo viên (cả phụ huynh nữa) cùng được mời gọi hướng về Đấng là nguồn tri thức đích thực của con người[2]. “Vì chính ĐỨC CHÚA ban tặng khôn ngoan; tri thức và hiểu biết là nhờ Người mà có.” (Cn 2,6). Vì điều này mà tôi tin đằng sau thành công của các em luôn có bóng dáng của Thiên Chúa. Bởi thế mà trong những thư gửi cho giáo viên Công giáo trong những năm gần đây, Giáo hội đều cho thấy “những mối lợi mang đến do việc học hỏi từ Thiên Chúa. Việc học hỏi này còn giúp con người vươn đến những nhận thức có giá trị trổi vượt hơn nữa.”[3]

Trong bối cảnh có quá nhiều thách đố mà nhà giáo hiện nay đang đối diện, tôi chia sẻ ba chìa khóa mà nhà trường, nơi tôi đang làm việc, thường đề cao chú trọng, với ước mong giáo viên Công giáo tìm ra phương cách để giúp học sinh yêu mến tri thức như là cơ hội để các em gặp gỡ Thiên Chúa.

1. Kinh nghiệm

Trong tri thức luận, kinh nghiệm đóng một vai trò quan trọng để người ta nhận thức được vấn đề. Trong triết lý giáo dục này, thầy cô là người tạo cho các em trải nghiệm nơi bài vở, trên thực tế. Những kiến thức được trao cho các em như là những kinh nghiệm giúp các em thấm được vào trong khối óc và con tim. Do đó, sách giáo khoa như là một trong những nguồn để các em có được kinh nghiệm về kiến thức. Tuy nhiên, với thời đại Internet hiện nay, sẽ có rất nhiều nguồn bổ ích khác để giúp các em có kinh nghiệm về đối tượng học hỏi.

Thực vậy, với thời đại Công nghệ hiện nay, Giáo hội cũng nhìn thấy những cơ hội trong Giáo dục cần hướng tới: “Hiệp ước Giáo dục Toàn cầu”. Trong bài phát biểu này, Đức Thánh Cha Phanxicô nói rằng: “Nếu chúng ta muốn có một thế giới huynh đệ hơn, chúng ta phải giáo dục các thế hệ trẻ biết nhìn nhận, trân trọng và yêu thương từng người, dù người đó gần hay xa về thể lý, dù người đó sinh ra hoặc sinh sống ở đâu”. Nguyên tắc cơ bản “Biết mình” luôn định hướng cho việc giáo dục. Nhưng chúng ta không được bỏ qua những nguyên tắc thiết yếu khác: “Biết anh chị em mình”, để giáo dục về việc đón tiếp người khác. “Biết thụ tạo”, để giáo dục về việc chăm sóc ngôi nhà chung, và “Biết Đấng Siêu Việt”, để giáo dục về mầu nhiệm vĩ đại của cuộc sống”[4]. Nếu hướng đến những điều này, giáo viên sẽ giúp được các em biến lượng kiến thức thành tri thức cho cuộc đời!? Điều này dẫn chúng ta đến bước thứ hai.

2. Phản tỉnh

Nếu nhớ là quá trình chúng ta tiếp cận và lưu lại trong não, thì phản tỉnh giúp việc lưu lại này trở nên tri thức. Quý thầy cô đều biết giáo dục không nên dạy một chiều, nghĩa là giáo dục giúp các em phản tỉnh, nhận xét các vấn đề. Chúng ta đều biết mỗi người là một nhân vị (person), nghĩa là con người có hồn và xác, có lý trí, lương tâm, ý chí và tự do (x. GLHTCG 1783-1788,1799-1800). Đồng thời con người cũng có trách nhiệm trên quyết định của mình; và người ấy cũng có khả năng tự nhìn về chính mình. Ngôn ngữ triết học và linh đạo cũng đề cao sự tự phản tỉnh, hoặc phản tỉnh (reflection). Theo Hán Việt, phản nghĩa là trở lại, tỉnh là xét, xem xét. Như thế phản tỉnh là nhớ lại, xét hỏi linh hồn mình (chính mình), nghiền ngẫm thường xuyên. Hoặc theo từ điển tiếng Anh “a reflection man” là người suy nghĩ sâu xa và thấu đáo về một vấn đề gì đó. Chính trong hoàn cảnh này các em mới có thể phản biện, vốn được nhiều nhà giáo dục chú ý trong nhiều năm gần đây. Chỉ phản biện tốt khi các em biết phản tỉnh, suy nghĩ và đưa ra ý kiến của mình về một vấn đề nào đó. Từ phản tỉnh này giúp các em tập đứng trên hai chân của mình. Khi các em tập phản tỉnh, giáo viên như là người có kinh nghiệm, giúp các em tìm ra ánh sáng của vấn đề. Từ việc phản tỉnh này, các em sẽ chuyển kiến thức đến con tim, đến đôi tay mà chúng ta sẽ nói ở từ thứ ba.

3. Hành động

Học luôn đi đôi với hành. Một khi các em thấy được sự thú vị của việc học, nghĩa là có tác động trên đời sống của mình, các em sẽ có niềm vui để tìm tòi học hỏi. Niềm vui này có thể các em nhận được từ chính quý thầy cô, từ khung cảnh nhà trường, từ gia đình hoặc từ chính Thiên Chúa, (nếu các em là người Công giáo). Điều này nghe có vẻ lạ tai với nhiều thầy cô; tuy nhiên đây lại là điều quan trọng. Chẳng hạn kinh nghiệm của ông Gióp trong cựu ước cho ta thấy rằng: “Bấy giờ Đức Chúa mở tai cho phàm nhân, làm cho họ sợ hãi vì những lời cảnh cáo, để kéo họ xa những việc đã làm giúp họ tránh được thói kiêu căng, giữ linh hồn khỏi sa vào vực thẳm, cứu sinh mạng khỏi rơi xuống đường hầm.” (G 33,16-18). Lý tưởng là các em công giáo có những hành xử xứng hợp với luật lệ của Thiên Chúa. Đạo đức nhân bản của người đời thôi chưa đủ, nhưng làm sao để giúp các em “liên lạc” được với Thiên Chúa. Chính lúc ấy Thiên Chúa sẽ chỉ cho các em cách hành động đúng mực và hợp tình hợp lý.

Ba chìa khóa trên đây thực ra là một tiến trình trong giáo dục vốn liên hệ mật thiết với nhau. Trong giới hạn của bài viết, tôi không thể đi vào ngóc ngách của từng chìa khóa. Nếu dùng được cả ba chìa khóa này, cánh cửa giáo dục toàn diện sẽ được mở ra[5]. Nghĩa là giáo dục hướng đến việc phát triển con người toàn diện với thể xác và linh hồn, tình cảm và lương tri, trí khôn và ý chí. (x. Gaudium et Spes số 3). Trên hết, tôi muốn chia sẻ với quý thầy cô Công giáo rằng chúng ta đang có một nội lực, chỗ dựa rất lớn đó là Thiên Chúa. Cụ thể, đạo Công giáo có thể giúp chúng ta rất nhiều trong sự nghiệp giáo dục.

Trong khi nhiều người tôn vinh nghề giáo, ước gì giáo viên Công giáo biết rằng chúng ta đang dạy các em vì điều gì? Ngoài những khát vọng mà ngành giáo dục mời gọi, chúng ta còn có sứ mạng dạy cho các em biết sự thật (diakonia of truth)[6], học làm người và học để làm chứng cho Thiên Chúa[7]. Ít người để ý đến điểm quan trọng này. Trên thế giới, tôi thấy hầu hết chương trình của những trường nổi tiếng đều chứa đựng những điều trên. Nghĩa là họ dạy học không đơn thuần vì lượng kiến thức, nhưng còn vì rất nhiều giá trị từ nhân bản cho đến tâm linh, thiêng liêng. Do đó, thật tốt để chúng ta cử hành ngày lễ mừng Ngày nhà giáo như là cơ hội nhớ lại sứ mạng mà Thiên Chúa mời chúng ta bước vào môi trường giáo dục. Nơi đó, theo Đức giám mục Phêrô Nguyễn Văn Khảm: “Bầu không khí này được kiến tạo chủ yếu qua tương quan liên vị giữa giáo viên và học sinh cũng như giữa các học sinh với nhau, qua sự tận tụy và chứng tá sống động của các giảng viên đối với thiện ích của học viên.”[8] Nếu được như thế, môi trường giáo dục thực sự không buồn chán hoặc khô khan; nhưng là nơi để mỗi giáo viên là một nghệ nhân đồng hành với các em trên từng bước đường đời.

Tôi tiếp tục cầu nguyện cho quý thầy cô. Chúng ta cũng cầu nguyện cho nhau để mỗi người nỗ lực một chút trong hành trình giáo dục này. Nơi đó luôn có Thiên Chúa, Giáo hội và con người. Có cả tình yêu, khát vọng và lòng tin tưởng vào một tương lai tươi sáng. Mong thay!

“Cầu chúc toàn thể anh chị em được đầy tràn ân sủng của Chúa Giêsu Kitô, đầy tình thương của Thiên Chúa, và ơn hiệp thông của Thánh Thần.” (2 Cr 13,13).

[1] Minh Khôi, 'Tiên học lễ, hậu học văn': Bất kỳ thời nào cũng đúng, sao phải bỏ?, tại https://vtc.vn/tien-hoc-le-hau-hoc-van-bat-ky-thoi-nao-cung-dung-sao-phai-bo-ar648453.html

[2] Xem thêm: https://www.theologyofwork.org/old-testament/isaiah/gods-view-of-our-work-isaiah/life-knowledge-and-wisdom-isaiah-28ff

[3] https://www.hdgmvietnam.com/chi-tiet/thu-goi-anh-chi-em-giao-chuc-cong-giao-nhan-ngay-nha-giao-viet-nam-20-11-2021-44067

[4] https://www.vaticannews.va/vi/pope/news/2021-10/dtc-tiep-giao-duc-ton-giao.html (Sáng thứ ba 05/10/2021, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cùng với vị đại diện các tôn giáo thế giới tham dự cuộc họp về chủ đề “Tôn giáo và giáo dục").

[5] Tuyên Ngôn về Giáo Dục Kitô giáo của Công Đồng Vatican II và nhất là khi dẫn lại câu tuyên bô thời danh trong Thư Giacôbê: “Là Mẹ và là Thầy, Giáo Hội Công Giáo có bổn phận thông truyền cho mọi người, nhất là các Kitô hữu, một nền giáo dục toàn vẹn. Mục tiêu hàng đầu của giáo dục Kitô giáo là đức tin. Giáo dục đức tin không chỉ là truyền lại cho tín hữu những định tín, nhưng còn giúp cho tín hữu sống đức tin ấy trong cuộc sống cụ thể, vì ‘đức tin không có việc làm là đức tin chết’ (Gc 2,17). Các tín hữu, nhờ được huấn luyện, sẽ trở thành men, muối và ánh sáng cho trần gian.” (Thư Chung 2007 của HĐGM Việt Nam về Giáo dục Kitô Giáo, số 32 cũng đề cập đến điều này.)

[6] https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/giao-hoi-va-su-vu-giao-duc-40202

[7] Điều này cũng được Giáo hội nhắn nhủ với giáo viên: http://giaoxutanviet.com/thu-duc-cha-chu-tich-ubgdcg-gui-nha-giao-nhan-ngay-20-11/ 

 

[8] Đọc thêm: https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/giao-hoi-va-su-vu-giao-duc-40202

 

(WHĐ)