VATICAN - Lúc 11 giờ sáng 28-2-2013 Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã gặp
144 Hồng Y hiện diện tại Roma trong phòng Clemente để chào từ biệt các
vị.
Ngỏ lời chào Đức Thánh Cha Đức Hồng Y Angelo Sodano, Niên trưởng Hồng Y Đoàn nói: ”Trong sự rúng động lớn lao các Hồng Y hiện diện tại Roma vây quanh Đức Thánh Cha hôm nay, để bầy tỏ một lần nữa sự trìu mến sâu xa và lòng biết ơn đối với chứng tá hy sinh phục vụ tông đồ của Đức Thánh Cha, vì thiện ích cho Giáo Hội của Chúa Kitô và của toàn nhân loại.
Thứ bẩy vừa qua, vào cuối tuần tĩnh tâm tại Vaticăng Đức thánh Cha đã muốn cám ơn các cộng sự viên của các Cơ quan trung ương Tòa Thánh, khi dùng những lời cảm động sau đây: ”Các bạn thân mến, tôi muốn cảm ơn tất cả các bạn không phải chỉ vì tuần này, mà vì tám năm này, trong đó các bạn đã cùng tôi vác gánh nặng của sứ vụ Phêrô, với khả năng chuyên môn, lòng trìu mến, tình yêu thương và đức tin”.
Kính thưa Người Kế Vị Thánh Phêrô kính yêu, chúng con phải cám ơn Đức Thánh Cha vì gương sáng Ngài đã cho chúng con trong tám năm Triều đại giáo hoàng của ngài. Ngày 19 tháng 4 năm 2005 Đức Thánh Cha đã được tháp nhập vào danh sách dài các Người Kế Vị Thánh Phêrô và hôm nay 28 tháng 2 năm 2013 Đức Thánh Cha sắp rời bỏ chúng con, trong khi chờ đợi bánh lái của con thuyền Giáo Hội được trao vào bàn tay khác. Và như thế sẽ tiếp nối việc kế vị tông đồ, mà Chúa đã hứa cho Giáo Hội thánh thiện của Người, cho tới khi sẽ nghe được tiếng của Thiên Thần sách Khải Huyền công bố: ”Thời gian không còn nữa: mầu nhiệm của Thiên Chúa đã hoàn tất” (Kh 10,6-7). Lịch sử Giáo Hội sẽ kết thúc mhư thế cùng với lịch sử thế giới, với biến cố trời mới đất mới đến.
Thưa Đức Thánh Cha, với tình yêu thương sâu xa chúng con đã tìm cách đồng hành với Đức thánh Cha trên Con đường của ngài, bằng cách sống lại kinh nghiệm của các môn đệ làng Emmaus. Sau khi cùng đi với Chúa Giêsu một đoạn đường dài, các vị nói với nhau: ”Con tim của chúng ta đã không bừng cháy lên, khi Người nói với chúng ta dọc đường sao?” (Lc 24,32).
Vâng, kính thưa Đức Thánh Cha, xin ngài cũng biết cho rằng con tim của chúng con cũng đã bừng cháy lên khi chúng con cùng đi với Đức thánh Cha trong tám năm qua. Hôm nay chúng con muốn một lần nữa bầy tỏ tất cả lòng tri ân của chúng con đối với Đức Thánh Cha. Chúng con xin cùng nhau lập lại với Đức Thánh Cha một kiểu bầy tỏ đặc thù nơi quê sinh của Đức Thánh Cha: ”Vergelt's Gott”, xin Thiên Chúa thưởng công cho Đức Thánh Cha”.
Ngỏ lời với các Hồng Y Đức Thánh Cha cám ơn Đức Hồng Y Angelo Sodano, Niên trưởng Hồng Y Đoàn, đã luôn luôn nói lên các tâm tình của toàn Hồng Y Đoàn một cách ”Con tim với con tim”. Quy chiếu về câu chuyện hai môn đệ trên đường Emmaus, Đức Thánh Cha nói: ”Đối với tôi cũng thế, đã là một niềm vui lớn lao cùng đi với anh em trong các năm này dưới ánh sáng sự hiện diện của Chúa Phục Sinh. Như tôi đã nói trước hàng ngàn tín hữu đầy quảng trường thánh Phêrô, sự gần gũi và lời cố vấn của anh em đã trợ giúp tôi rất nhiều trong sứ vụ của tôi. Trong 8 năm qua chúng ta đã sống với đức tin những lúc rất đẹp đầy ánh sáng rạng rỡ trên con đường của Giáo Hội cùng với những lúc, trong đó có vài đám mây dầy đặc trên trời. Chúng ta đã tìm cách phục vụ Chúa Kitô và Giáo Hội Người với tình yêu thương sâu xa và hoàn toàn, là linh hồn sứ vụ của chúng ta. Chúng ta đã trao ban hy vọng, niềm hy vọng đến với chúng ta từ Chúa Kitô, và chỉ có nó có thể soi dẫn đường đi. Chúng ta có thể cùng nhau cảm tạ Chúa, là Đấng đã làm cho chúng ta lớn lên trong sự hiệp thông, cùng nhau cầu xin Người trợ giúp anh em lớn lên hơn nữa trong sự hiệp nhất sâu xa này, để Hồng Y Đoàn giống như một dàn nhạc, trong đó các khác biệt, diễn tả Giáo Hội đại đồng, luôn luôn cùng quy hướng về sự hòa hợp cao hơn. Tôi muốn để lại cho anh em một tư tưởng đơn sơ mà tôi rất thích, một tư tưởng về Giáo Hội, về mầu nhiệm của Giáo Hội, tạo thành lý do và nỗi đam mê của cuộc sống, có thể nói vậy, đối với tất cả chúng ta.”
Đức Thánh Cha đã mượn một tư tưởng mà thần học gia Romano Guardini đã viết trong cuốn sách cuối cùng với lời đề tặng ngài, và ngài đặc biệt ưa thích cuốn sách đó. Romano Guardini viết: ”Giáo Hội không phải là cơ cấu được nghĩ ra và xây dựng trên bàn giấy, nhưng là một thực tại sống động. Như mọi sinh vật, Giáo Hội sống dọc dài thời gian trở thành, bằng cách biến đổi mình, tuy trong bản chất nó vẫn luôn luôn là thế. Trái tim của Giáo Hội là Chúa Kitô”.
Đức Thánh Cha nói thêm trong lời từ biệt các Hồng Y: ”Đó xem ra đã là kinh nghiệm của chúng ta hôm qua, tai quảng trường thánh Phêrô. Nhìn thấy rằng Giáo Hội là một thân thể sống động, được Chúa Thánh Thần linh hoạt và sống một cách thực sự bằng sức mạnh của Thiên Chúa. Giáo Hội ở trong thế gian, nhưng không thuộc về thế gian. Nó là của Thiên Chúa, của Chúa Kitô, của Chúa Thánh Thần, chúng ta đã thấy hôm qua. Vì thế một kiểu diễn tả nổi tiếng khác nữa của thần học gia Guardini cũng thật hùng hồn: đó là ”Giáo Hội thức tỉnh nơi các tâm hồn”. Giáo Hội sống, lớn lên, và thức tỉnh trong các tâm hồn, và cũng như Đức Trinh Nữ Maria họ tiếp nhận Lời Chúa và thụ thai bởi công trình của Chúa Thánh Thần. Họ hiến dâng cho Thiên Chúa thịt xác mình, và trong sự nghèo nàn và khiêm tốn họ trở thành những người có khả năng sinh ra Chúa Kitô mỗi ngày trong thế gian. Qua Giáo Hội mầu nhiệm Nhập Thể luôn mãi hiện diện. Chúa Kitô tiếp tục bước đi qua thời gian trong tất cả mọi nơi. Anh em thân mến, chúng ta hãy hiệp nhất trong mầu nhiệm này, trong lời cầu nguyện, một cách đặc biệt trong Thánh Thể hằng ngày, và như thế chúng ta phục vụ Giáo Hội và toàn nhân loại. Đó là niềm vui của chúng ta, mà không ai có thế lấy mất được.
Trước khi chào anh em từng người một tôi ước mong nói với anh em rằng tôi sẽ tiếp tục gần gũi anh em với lời cầu nguyện, đặc biệt trong các ngày sắp tới, để anh em tràn đầy ngoan ngoãn đối với hành động của Chúa Thánh Thần trong việc bầu Đức Tân Giáo Hoàng. Xin Chúa chỉ cho anh em thấy người được Chúa muốn. Và giữa anh em, giữa Hồng Y Đoàn có một Giáo Hoàng tương lai, mà ngay từ hôm nay tôi hứa kính trọng và vâng phục. Vì tất cả những điều này, với lòng trìu mến và biết ơn, tôi hết lòng ban phép lành tòa thánh cho anh em.
Tiếp đến Đức Thánh Cha đã bắt tay từ giã từng Hồng Y một, trong sự cảm động và luyến tiếc của mọi người.
Lúc 5 giờ chiều 28-2-2013 Đức Thánh Cha đã lấy trực thăng đi Castel Gandolfo, cách Roma 30 cây số. Trong sân Damaso toàn Vệ Binh Thụy Sĩ trong lễ phục đứng giàn hàng chào danh dự. Hai bên là các Đức Ông, các tu sĩ nam nữ và giáo đân làm việc trong thành Vaticăng. Tiễn chân Đức Thánh Cha có Đức Hồng Y Angelo Sodano, Niên trưởng Hồng Y Đoàn, và Đức Hồng Y Tarcisio Bertone, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh. Xe chở Đức Thánh Cha đến bãi đậu của trực thăng ở góc cao nhất của đồi Vaticăng. Khi trực thăng cất cánh chuông đền thờ thánh Phêrô và các nhà thờ toàn giáo phận Roma đã đổ hồi, từ biệt Đức Thánh Cha. Tiếp đón Đức Thánh Cha tại bãi đậu trực thăng ở Castel Gandolfo có Đức Cha Franco Marando Giám Mục giáo phận Albano, ông thị trưởng Castel Gandolfo và một số giới chức đạo đời.
Từ lúc 4 giờ chiều ngày 28-2-2013, hàng chục ngàn tín hữu đã tụ tập tại quảng trường nhỏ trước dinh nghỉ mát.
Trong khi chờ đợi Đức Thánh Cha họ đã lần hạt Mân Côi kính Đức Mẹ dười sự điều khiển của cha sở giáo xứ. Họ đem theo rất nhiều cờ, khăn quàng và biểu ngữ viết ”Đức Thánh Cha Biển Đức XVI, chúng con cám ơn ngài”; ”Cám ơn Đức Thánh Cha”; ”Lòng khiêm tốn của ngài khiến cho ngài vĩ đại hơn nữa. Xin Cám ơn” vv... Chuông các nhà thờ Castel Gandolfo cũng rộn rã đổ hồi.
Lúc 5 giờ 40 Đức Thánh Cha đã ra bao lơn chào tín hữu thành phố và du khách. Vừa thấy ngài tín hữu đã hoan hô vẫy cờ và gọi tên Đức Thánh Cha.
Ngỏ lời với mọi người Đức Thánh Cha nói: ”Tôi rất sung sướng được ở với anh chị em. Xin cám ơn tình bạn mà anh chị em dành cho tôi. Hôm nay khác với những ngày khác, vì từ sau 8 giờ tối tôi không còn là Giáo Hoàng Roma nữa, mà chỉ là một người lữ hành bình thường thôi. Nhưng với tất cả sức lực, các suy tư và lời cầu nguyện, tôi vẫn phục vụ Giáo Hội. Chúng ta hãy cùng nhau tiến bước trong niềm tín thác nơi Thiên Chúa và tình yêu của Người. Xin cám ơn anh chị em, và chúc anh chị em một đêm an lành”.
Quả thế, đây là lần xuất hiện cuối cùng của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI trong triều đại Giáo Hoàng của ngài.
Vì từ lúc 8 giờ tối 28-2-2013 ngài không còn giữ chức Chủ Chăn Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ nữa. Tuy vẫn tiếp tục được gọi là Đức Thánh Cha Biển Đức XVI, hay Đức Nguyên Giáo Hoàng Biển Đức XVI, hay Đức Nguyên Giáo Hoàng, nhưng Đức Ratzinger sẽ chỉ mặc áo chùng trắng, không có mảnh áo khoác ngắn trên vai, cũng không có nhẫn Giáo Hoàng, vì nhẫn này sẽ bị phá hủy, và cũng không mang giầy mầu đỏ, nhưng mang giầy mầu nâu. Cũng từ lúc 8 giờ tối thứ năm 28-2-2013 đội cận vệ Thụy Sĩ tại Castel Gandolfo chấm dứt nhiệm vụ bảo vệ Đức Ratzinger và giao quyền lại cho đội Hiến Binh Vaticăng.
Đức Ratzinger sẽ cư ngụ tại Castel Gandolfo vài tháng trước khi về sống trong đan viện của các nữ tu dòng kín được tu sửa lại, tại nội thành Vaticăng trong thinh lặng và cầu nguyện. (SD 28-2-2013)
Ngỏ lời chào Đức Thánh Cha Đức Hồng Y Angelo Sodano, Niên trưởng Hồng Y Đoàn nói: ”Trong sự rúng động lớn lao các Hồng Y hiện diện tại Roma vây quanh Đức Thánh Cha hôm nay, để bầy tỏ một lần nữa sự trìu mến sâu xa và lòng biết ơn đối với chứng tá hy sinh phục vụ tông đồ của Đức Thánh Cha, vì thiện ích cho Giáo Hội của Chúa Kitô và của toàn nhân loại.
Thứ bẩy vừa qua, vào cuối tuần tĩnh tâm tại Vaticăng Đức thánh Cha đã muốn cám ơn các cộng sự viên của các Cơ quan trung ương Tòa Thánh, khi dùng những lời cảm động sau đây: ”Các bạn thân mến, tôi muốn cảm ơn tất cả các bạn không phải chỉ vì tuần này, mà vì tám năm này, trong đó các bạn đã cùng tôi vác gánh nặng của sứ vụ Phêrô, với khả năng chuyên môn, lòng trìu mến, tình yêu thương và đức tin”.
Kính thưa Người Kế Vị Thánh Phêrô kính yêu, chúng con phải cám ơn Đức Thánh Cha vì gương sáng Ngài đã cho chúng con trong tám năm Triều đại giáo hoàng của ngài. Ngày 19 tháng 4 năm 2005 Đức Thánh Cha đã được tháp nhập vào danh sách dài các Người Kế Vị Thánh Phêrô và hôm nay 28 tháng 2 năm 2013 Đức Thánh Cha sắp rời bỏ chúng con, trong khi chờ đợi bánh lái của con thuyền Giáo Hội được trao vào bàn tay khác. Và như thế sẽ tiếp nối việc kế vị tông đồ, mà Chúa đã hứa cho Giáo Hội thánh thiện của Người, cho tới khi sẽ nghe được tiếng của Thiên Thần sách Khải Huyền công bố: ”Thời gian không còn nữa: mầu nhiệm của Thiên Chúa đã hoàn tất” (Kh 10,6-7). Lịch sử Giáo Hội sẽ kết thúc mhư thế cùng với lịch sử thế giới, với biến cố trời mới đất mới đến.
Thưa Đức Thánh Cha, với tình yêu thương sâu xa chúng con đã tìm cách đồng hành với Đức thánh Cha trên Con đường của ngài, bằng cách sống lại kinh nghiệm của các môn đệ làng Emmaus. Sau khi cùng đi với Chúa Giêsu một đoạn đường dài, các vị nói với nhau: ”Con tim của chúng ta đã không bừng cháy lên, khi Người nói với chúng ta dọc đường sao?” (Lc 24,32).
Vâng, kính thưa Đức Thánh Cha, xin ngài cũng biết cho rằng con tim của chúng con cũng đã bừng cháy lên khi chúng con cùng đi với Đức thánh Cha trong tám năm qua. Hôm nay chúng con muốn một lần nữa bầy tỏ tất cả lòng tri ân của chúng con đối với Đức Thánh Cha. Chúng con xin cùng nhau lập lại với Đức Thánh Cha một kiểu bầy tỏ đặc thù nơi quê sinh của Đức Thánh Cha: ”Vergelt's Gott”, xin Thiên Chúa thưởng công cho Đức Thánh Cha”.
Ngỏ lời với các Hồng Y Đức Thánh Cha cám ơn Đức Hồng Y Angelo Sodano, Niên trưởng Hồng Y Đoàn, đã luôn luôn nói lên các tâm tình của toàn Hồng Y Đoàn một cách ”Con tim với con tim”. Quy chiếu về câu chuyện hai môn đệ trên đường Emmaus, Đức Thánh Cha nói: ”Đối với tôi cũng thế, đã là một niềm vui lớn lao cùng đi với anh em trong các năm này dưới ánh sáng sự hiện diện của Chúa Phục Sinh. Như tôi đã nói trước hàng ngàn tín hữu đầy quảng trường thánh Phêrô, sự gần gũi và lời cố vấn của anh em đã trợ giúp tôi rất nhiều trong sứ vụ của tôi. Trong 8 năm qua chúng ta đã sống với đức tin những lúc rất đẹp đầy ánh sáng rạng rỡ trên con đường của Giáo Hội cùng với những lúc, trong đó có vài đám mây dầy đặc trên trời. Chúng ta đã tìm cách phục vụ Chúa Kitô và Giáo Hội Người với tình yêu thương sâu xa và hoàn toàn, là linh hồn sứ vụ của chúng ta. Chúng ta đã trao ban hy vọng, niềm hy vọng đến với chúng ta từ Chúa Kitô, và chỉ có nó có thể soi dẫn đường đi. Chúng ta có thể cùng nhau cảm tạ Chúa, là Đấng đã làm cho chúng ta lớn lên trong sự hiệp thông, cùng nhau cầu xin Người trợ giúp anh em lớn lên hơn nữa trong sự hiệp nhất sâu xa này, để Hồng Y Đoàn giống như một dàn nhạc, trong đó các khác biệt, diễn tả Giáo Hội đại đồng, luôn luôn cùng quy hướng về sự hòa hợp cao hơn. Tôi muốn để lại cho anh em một tư tưởng đơn sơ mà tôi rất thích, một tư tưởng về Giáo Hội, về mầu nhiệm của Giáo Hội, tạo thành lý do và nỗi đam mê của cuộc sống, có thể nói vậy, đối với tất cả chúng ta.”
Đức Thánh Cha đã mượn một tư tưởng mà thần học gia Romano Guardini đã viết trong cuốn sách cuối cùng với lời đề tặng ngài, và ngài đặc biệt ưa thích cuốn sách đó. Romano Guardini viết: ”Giáo Hội không phải là cơ cấu được nghĩ ra và xây dựng trên bàn giấy, nhưng là một thực tại sống động. Như mọi sinh vật, Giáo Hội sống dọc dài thời gian trở thành, bằng cách biến đổi mình, tuy trong bản chất nó vẫn luôn luôn là thế. Trái tim của Giáo Hội là Chúa Kitô”.
Đức Thánh Cha nói thêm trong lời từ biệt các Hồng Y: ”Đó xem ra đã là kinh nghiệm của chúng ta hôm qua, tai quảng trường thánh Phêrô. Nhìn thấy rằng Giáo Hội là một thân thể sống động, được Chúa Thánh Thần linh hoạt và sống một cách thực sự bằng sức mạnh của Thiên Chúa. Giáo Hội ở trong thế gian, nhưng không thuộc về thế gian. Nó là của Thiên Chúa, của Chúa Kitô, của Chúa Thánh Thần, chúng ta đã thấy hôm qua. Vì thế một kiểu diễn tả nổi tiếng khác nữa của thần học gia Guardini cũng thật hùng hồn: đó là ”Giáo Hội thức tỉnh nơi các tâm hồn”. Giáo Hội sống, lớn lên, và thức tỉnh trong các tâm hồn, và cũng như Đức Trinh Nữ Maria họ tiếp nhận Lời Chúa và thụ thai bởi công trình của Chúa Thánh Thần. Họ hiến dâng cho Thiên Chúa thịt xác mình, và trong sự nghèo nàn và khiêm tốn họ trở thành những người có khả năng sinh ra Chúa Kitô mỗi ngày trong thế gian. Qua Giáo Hội mầu nhiệm Nhập Thể luôn mãi hiện diện. Chúa Kitô tiếp tục bước đi qua thời gian trong tất cả mọi nơi. Anh em thân mến, chúng ta hãy hiệp nhất trong mầu nhiệm này, trong lời cầu nguyện, một cách đặc biệt trong Thánh Thể hằng ngày, và như thế chúng ta phục vụ Giáo Hội và toàn nhân loại. Đó là niềm vui của chúng ta, mà không ai có thế lấy mất được.
Trước khi chào anh em từng người một tôi ước mong nói với anh em rằng tôi sẽ tiếp tục gần gũi anh em với lời cầu nguyện, đặc biệt trong các ngày sắp tới, để anh em tràn đầy ngoan ngoãn đối với hành động của Chúa Thánh Thần trong việc bầu Đức Tân Giáo Hoàng. Xin Chúa chỉ cho anh em thấy người được Chúa muốn. Và giữa anh em, giữa Hồng Y Đoàn có một Giáo Hoàng tương lai, mà ngay từ hôm nay tôi hứa kính trọng và vâng phục. Vì tất cả những điều này, với lòng trìu mến và biết ơn, tôi hết lòng ban phép lành tòa thánh cho anh em.
Tiếp đến Đức Thánh Cha đã bắt tay từ giã từng Hồng Y một, trong sự cảm động và luyến tiếc của mọi người.
Lúc 5 giờ chiều 28-2-2013 Đức Thánh Cha đã lấy trực thăng đi Castel Gandolfo, cách Roma 30 cây số. Trong sân Damaso toàn Vệ Binh Thụy Sĩ trong lễ phục đứng giàn hàng chào danh dự. Hai bên là các Đức Ông, các tu sĩ nam nữ và giáo đân làm việc trong thành Vaticăng. Tiễn chân Đức Thánh Cha có Đức Hồng Y Angelo Sodano, Niên trưởng Hồng Y Đoàn, và Đức Hồng Y Tarcisio Bertone, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh. Xe chở Đức Thánh Cha đến bãi đậu của trực thăng ở góc cao nhất của đồi Vaticăng. Khi trực thăng cất cánh chuông đền thờ thánh Phêrô và các nhà thờ toàn giáo phận Roma đã đổ hồi, từ biệt Đức Thánh Cha. Tiếp đón Đức Thánh Cha tại bãi đậu trực thăng ở Castel Gandolfo có Đức Cha Franco Marando Giám Mục giáo phận Albano, ông thị trưởng Castel Gandolfo và một số giới chức đạo đời.
Từ lúc 4 giờ chiều ngày 28-2-2013, hàng chục ngàn tín hữu đã tụ tập tại quảng trường nhỏ trước dinh nghỉ mát.
Trong khi chờ đợi Đức Thánh Cha họ đã lần hạt Mân Côi kính Đức Mẹ dười sự điều khiển của cha sở giáo xứ. Họ đem theo rất nhiều cờ, khăn quàng và biểu ngữ viết ”Đức Thánh Cha Biển Đức XVI, chúng con cám ơn ngài”; ”Cám ơn Đức Thánh Cha”; ”Lòng khiêm tốn của ngài khiến cho ngài vĩ đại hơn nữa. Xin Cám ơn” vv... Chuông các nhà thờ Castel Gandolfo cũng rộn rã đổ hồi.
Lúc 5 giờ 40 Đức Thánh Cha đã ra bao lơn chào tín hữu thành phố và du khách. Vừa thấy ngài tín hữu đã hoan hô vẫy cờ và gọi tên Đức Thánh Cha.
Ngỏ lời với mọi người Đức Thánh Cha nói: ”Tôi rất sung sướng được ở với anh chị em. Xin cám ơn tình bạn mà anh chị em dành cho tôi. Hôm nay khác với những ngày khác, vì từ sau 8 giờ tối tôi không còn là Giáo Hoàng Roma nữa, mà chỉ là một người lữ hành bình thường thôi. Nhưng với tất cả sức lực, các suy tư và lời cầu nguyện, tôi vẫn phục vụ Giáo Hội. Chúng ta hãy cùng nhau tiến bước trong niềm tín thác nơi Thiên Chúa và tình yêu của Người. Xin cám ơn anh chị em, và chúc anh chị em một đêm an lành”.
Quả thế, đây là lần xuất hiện cuối cùng của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI trong triều đại Giáo Hoàng của ngài.
Vì từ lúc 8 giờ tối 28-2-2013 ngài không còn giữ chức Chủ Chăn Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ nữa. Tuy vẫn tiếp tục được gọi là Đức Thánh Cha Biển Đức XVI, hay Đức Nguyên Giáo Hoàng Biển Đức XVI, hay Đức Nguyên Giáo Hoàng, nhưng Đức Ratzinger sẽ chỉ mặc áo chùng trắng, không có mảnh áo khoác ngắn trên vai, cũng không có nhẫn Giáo Hoàng, vì nhẫn này sẽ bị phá hủy, và cũng không mang giầy mầu đỏ, nhưng mang giầy mầu nâu. Cũng từ lúc 8 giờ tối thứ năm 28-2-2013 đội cận vệ Thụy Sĩ tại Castel Gandolfo chấm dứt nhiệm vụ bảo vệ Đức Ratzinger và giao quyền lại cho đội Hiến Binh Vaticăng.
Đức Ratzinger sẽ cư ngụ tại Castel Gandolfo vài tháng trước khi về sống trong đan viện của các nữ tu dòng kín được tu sửa lại, tại nội thành Vaticăng trong thinh lặng và cầu nguyện. (SD 28-2-2013)
Linh Tiến Khải
(VietCatholic News)
