Phỏng vấn Tân Giám Mục Phêrô Nguyễn Văn Viên
Giám Mục phụ tá Giáo phận Vinh
Ngày 15/6/2013, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm Cha Phêrô Nguyễn Văn
Viên, Tổng Đại Diện Giáo phận Vinh làm Giám mục Phụ tá Giáo phận Vinh.
Đức Cha Phêrô năm nay 48 tuổi, làm linh mục hơn 14
năm, đã từng du học tại Úc và đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng trong
Giáo phận Vinh. Ngài sẽ thụ phong Giám mục vào ngày 04/9 tới đây. Thông
tấn xã Vietcatholic xin được phỏng vấn ngài nhân dịp này.
PV.
Kính thưa Đức Cha, chúng con xin chúc mừng Đức Cha. Xin Đức Cha cho độc
giả Vietcatholic biết đôi nét về tình hình giáo phận Vinh, một giáo phận
có truyền thống Đức Tin kiên vững.
(1) Về địa lý: Giáo Phận
Vinh bao gồm 3 tỉnh miền Trung (Nghệ An, Hà Tĩnh, và Quảng Bình); phía
Bắc của Giáo Phận Vinh là tỉnh Thanh Hóa, phía Nam là tỉnh Quảng Trị,
phía Đông là biển Đông, phía Tây là nước Lào; diện tích Giáo Phận Vinh
khoảng hơn 30.000 km2; chiều dài từ ranh giới phía Bắc tới ranh giới
phía Nam khoảng 400 km;
(2) Về dân số: Khoảng hơn 500.000 người là Công Giáo, chiếm hơn 10% dân số của 3 tỉnh;
(3)
Về điều kiện sống: Giàu thì không có, nghèo thì triền miên! Phần lớn
người dân của 3 tỉnh thuộc Giáo Phận Vinh làm nghề nông; khí hậu thời
tiết và điều kiện thổ nhưỡng không thuận lợi;
(4) Về đời sống
đạo: Hạt giống đức tin Kitô Giáo gieo vào lòng đất Nghệ - Tĩnh – Bình
khoảng 400 năm về trước. Qua nhiều thăng trầm lịch sử, các thành phần
Dân Chúa trong Giáo Phận Vinh vẫn luôn gìn giữ và làm cho hạt giống đức
tin Kitô Giáo sinh nhiều bông hạt trên miền đất vốn cằn cỗi này.
PV. Thưa Đức Cha, giáo phận Vinh rộng lớn và rất đông giáo dân. Nhưng sự
hiệp thông trong giáo phận thật đáng thán phục. Theo Đức Cha, đâu là
những yếu tố góp phần vào sự hiệp thông ấy?
Một số yếu tố góp phần vào sự hiệp thông của Giáo Phận Vinh:
(1)
Giáo Phận Vinh hình thành và lớn lên từ đau khổ: Sự hiệp thông của các
thành phần Dân Chúa trong Giáo Phận Vinh đặt nền tảng trên nội dung đức
tin Kitô Giáo và kinh nghiệm của một Giáo Hội đau khổ triền miên. Sự
hiệp thông này phần nào diễn tả điều mà Tertullian (sống vào cuối thế kỷ
thứ 2 và đầu thế kỷ thứ 3 AD) nói rằng “máu các vị tử đạo là hạt giống
nảy sinh Giáo Hội”. Trong cảnh đau thương, khó khăn, nghèo khổ xem ra
con người biết sống hiệp thông, yêu thương, và giàu nhân tính hơn;
(2)
Sự gần gũi về văn hóa và điều kiện xã hội: Các thành phần Dân Chúa
trong Giáo Phận Vinh khá gần nhau về văn hóa, ngôn ngữ, và điều kiện
sống;
(3) Coi trọng giá trị gia đình: Đa số các thành phần Dân
Chúa trong Giáo Phận Vinh sống ở nông thôn, nơi các giá trị gia đình
luôn được duy trì và phát triển. Hơn nữa, mọi người trong các giáo xứ,
giáo họ luôn ý thức về căn tính và vai trò của mình trong giáo xứ, giáo
họ;
(4) Ít chịu ảnh hưởng của truyền thông thông tin độc hại:
Phần lớn các thành phần Dân Chúa trong Giáo Phận Vinh ít tiếp xúc với
lối sống thành thị và ít có phương tiện thu nhận hay truy cập các thông
tin độc hại; (
5) Sự cộng tác tích cực của các thành phần Dân
Chúa: Khoảng 3000 người sống đời độc thân dâng hiến và hàng chục ngàn
người tham gia các hội đoàn (chẳng hạn: Dòng Ba Phanxicô, Dòng Ba Đa
Minh, Legio Mariae, Têrêsa, Khôi Bình…)
PV. Thưa Đức Cha, xin
Đức Cha vui lòng chia sẻ với chúng con về những sứ vụ mà Đức Cha đã đảm
nhận, cũng như một vài thao thức, ưu tư khi Đức Cha đón nhận sứ vụ mới.
(1)
Một số công việc đã thực hiện: Sau khi chịu chức linh mục (1999), tôi
được gửi đi du học ở Australia (2000-2009), về lại Giáo Phận Vinh và
sống tại Đại Chủng Viện Vinh Thanh vào cuối 2009: Được bổ nhiệm là Phó
Giám Đốc Đại Chủng Viện Vinh Thanh (niên khóa 2010-2014), Giám Học Đại
Chủng Viện Vinh Thanh, đồng thời dạy một số môn thần học (từ năm 2010
đến nay); được bổ nhiệm là Tổng Đại Diện Giáo Phận Vinh (từ năm 2010 đến
nay).
(2) Một số thao thức:
(1) Làm sao để các thành phần
Dân Chúa trong Giáo Phận Vinh phát huy hơn nữa tinh thần hiệp nhất với
nhau trong niềm tin cũng như các công việc khác;
(2) Làm sao để các
thành phần Dân Chúa trong Giáo Phận Vinh ý thức hơn nữa về việc loan báo
Tin Mừng trong môi trường sống của họ;
(3) Làm sao để các thành
phần Dân Chúa trong Giáo Phận Vinh vừa biết sống hiệp thông với những
anh chị em cùng niềm tin, vừa biết sống hòa hợp với những anh chị em
không cùng niềm tin;
(4) Bằng cách nào để các thành phần Dân Chúa
trong Giáo Phận Vinh ý thức hơn vai trò ‘nhân chứng’ của mình nhằm làm
cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.
PV. Theo chúng con được
biết, Đức Cha luôn quan tâm đến mầu nhiệm hiệp thông trong Giáo Hội. Về
khía cạnh thể hiện niềm tin, có lần Đức Cha nói “tiếng nói chung của các
giáo phận trong những vấn đề dân sự cần xuất hiện với tần suất cao
hơn”. Đức Cha có thể cho chúng con biết thêm những ưu tư của Đức Cha về
khía cạnh này?
Các giáo phận chính là các Giáo Hội Địa Phương
đúng nghĩa nhất. Các giáo phận thể hiện chính căn tính, đời sống, và sứ
mệnh của Giáo Hội được Đức Giêsu Kitô thiết lập, được Chúa Thánh Thần
thánh hóa và sai đi loan báo Tin Mừng cứu độ. Một mặt, Giáo Hội không
đồng hóa mình với bất cứ thể chế chính trị, xã hội, hay phe nhóm nào.
Mặt khác, Giáo Hội không thể bất động trước những bất cập, bất công, bất
bình đẳng gây nên bởi các thể chế chính trị, xã hội hay phe nhóm. Tin
Mừng Cứu Độ mà Giáo Hội có sứ mệnh loan báo bao gồm việc làm cho con
người ngày càng sống đúng hơn với phẩm giá của mình là hình ảnh của
Thiên Chúa, là con cái Thiên Chúa, và là anh chị em với nhau.
Tiếng
nói chung của các giáo phận trong việc làm giảm thiểu các tiêu cực
trong xã hội dân sự, đồng thời, làm tăng thêm sự nhận thức về việc xây
dựng một xã hội tốt đẹp hơn luôn là cần thiết. Hơn nữa, các giáo phận
không chỉ có ‘tiếng nói chung’ mà còn ‘làm việc chung’ nữa. Sự hòa hợp
giữa nói và làm luôn cần thiết cho con người trên bình diện cá nhân cũng
như tập thể. Điều cần quan tâm nhất đó là ‘tiếng nói chung’ và ‘làm
việc chung’ phải đặt nền tảng trên các giá trị Tin Mừng chứ không phải
trên những thiên kiến của cá nhân hay tập thể. ‘Tiếng nói chung’ và ‘làm
việc chung’ của các giáo phận sẽ là động lực căn bản cho các tín hữu
thực thi quyền và nghĩa vụ của mình trong xã hội dân sự, đồng thời góp
phần làm cho các giá trị Tin Mừng được thấm nhập tất cả các chiều kích
của cuộc sống con người.
PV. Xin Đức Cha cho độc giả biết về
khẩu hiệu và biểu tượng huy hiệu Giám mục của Đức Cha và xin Đức Cha
giải thích ý nghĩa của khẩu hiệu, huy hiệu ấy.
Khẩu hiệu tôi
chọn lấy từ câu nói của Đức Giêsu Kitô với các môn đệ của mình trong Ga
14,27 rằng “Thầy ban cho anh em bình an của Thầy”. Câu đầy đủ của Ga
14,27 là “Thầy để lại bình an cho anh em, Thầy ban cho anh em bình an
của Thầy. Thầy ban cho anh em không theo kiểu thế gian. Anh em đừng xao
xuyến cũng đừng sợ hãi.” Bình an mà Đức Giêsu Kitô ban cho các môn đệ
xưa cũng như những ai tin tưởng và thực thi giáo huấn của Người qua dòng
thế kỷ không phải là thứ bình an chóng qua tạm bợ mà thế gian có thể
ban tặng, nhưng là sự bình an đích thực nhất. Bình an mà Đức Giêsu Kitô
ban tặng là chính Người chứ không phải là thứ gì đó bên ngoài Người. Đức
Giêsu Kitô chính là Hoàng Tử Bình An được tiên tri Isaia loan báo trong
Cựu Ước. Để đem lại bình an đích thực nhất cho toàn thể nhân loại,
Hoàng Tử Bình An đã mang lấy sự bất an nhất của nhân loại, đó là sự
chết. Nhờ sự chết và phục sinh của Đức Giêsu Kitô, toàn thể nhân loại và
vũ trụ được đổi mới theo lộ trình tình yêu và bình an của Thiên Chúa.
Biểu
tượng huy hiệu mà tôi chọn là con thuyền chồng chềnh trên sóng biển và
con chim bồ câu ngậm cành Ô-liu. Biểu tượng này gợi lên trong chúng ta
con thuyền của gia đình Nô-ê và con chim bồ câu ngậm cành Ô-liu báo hiệu
lũ lụt chấm dứt trong Sách Sáng Thế. Biểu tượng này cũng gợi lên trong
chúng ta con thuyền của gia đình Giáo Hội và con chim bồ câu ngậm cành
Ô-liu, biểu tượng Chúa Thánh Thần, Đấng tiếp tục công trình của Đức
Giêsu Kitô, Hoàng Tử Bình An. Sự bình an của Giáo Hội được định dạng
theo sự bình an của chính Hoàng Tử Bình An (bởi vì Giáo Hội là bí tích
của Hoàng Tử Bình An), nghĩa là sự bình an giữa phong ba bão táp và
thăng trầm của thế giới. Sự bình an viên mãn của Giáo Hội chỉ có thể đạt
được khi Thiên Chúa qui tụ muôn loài muôn vật ‘dưới quyền một thủ lãnh
là Đức Kitô’, Hoàng Tử Bình An, trong trời mới đất mới.
PV. Chúng con xin cám ơn Đức Cha, kính chúc Đức Cha được đầy ơn Chúa trong sứ vụ mới. Xin Đức Cha chúc lành cho chúng con.
Gioan Lê Quang Vinh
(VietCatholic News)